Fərid Abbasov: Aydın Süleymanlının dünya çempionu olması onun güclü potensialının göstəricisidir
Şahmatçılarımız oktyabrın 1-dən 13-dək Hindistanın Mumbay şəhərində 14, 16, 18 yaşlılar arasında dünya çempionatında çıxış ediblər. Yarışda komandamızın üzvü Aydın Süleymanlı 14 yaşlı şahmatçılar arasında böyük uğur əldə edərək dünya çempionu adını qazanıb. O, bu nəticə ilə Azərbaycan şahmat tarixinə yeni səhifə yazıb.
Yeniyetmələrdən ibarət yığma komandanın baş məşqçisi, beynəlxalq qrossmeyster Fərid Abbasov Azərbaycanda şahmatın inkişafı, gənc şahmatçıların perspektivləri ilə bağlı AZƏRTAC-ın müxbirinin suallarını cavablandırıb.
- Fərid müəllim, dünya çempionatında komandamızın çıxışını necə qiymətləndirirsiniz?
- Dünya çempionatında ümumilikdə 64 ölkədən 460-dan çox şahmatçı mübarizə aparırdı. Bu nüfuzlu turnirdə Azərbaycanı 9 şahmatçı təmsil edib. Komandamızın heyəti kifayət qədər güclü idi və onlardan yüksək nəticələr gözləyirdik. Aydın Süleymanlı 14 yaşlılar arasında dünyanın ən güclüsü olduğunu sübut etdi. Ondan başqa digər şahmatçılarımızın da şansları yüksək idi. Bu baxımdan Gövhər Beydullayevanı da xüsusi qeyd edərdim. O, 16 yaşadək qızlar arasında 3-4-cü yerləri bölüşüb. Əlavə əmsallara görə isə 4-cü yeri tutub. Eyni yaşda mübarizə aparan hazırkı Azərbaycan çempionu Ləman Hacıyevanın da mükafatçılar sırasına düşmək şansları vardı. O, xüsusilə turnirin ikinci yarısında medallar uğrunda daha fəal mübarizə aparırdı. Təəssüf ki, mükafatdan kənarda qaldı. On dörd yaşlıların mübarizəsində çıxış edən Ayan Allahverdiyeva 2-5-ci yerləri bölüşüb. Əlavə göstəricilərə görə 5-ci olub. Bizim digər qruplarda da medal şanslarımız var. Vüqar Əsədli, Xanım Balacayeva, Məhəmməd Muradlı və digər şahmatçılarımız var ki, çox istedadlıdırlar. Onlar da bu yarışa qatılsaydılar medal qazana bilərdilər.
Bu yarışdan qabaq "Baku Open” turniri keçirilib. Dünya çempionatı ərəfəsində şahmatçılar bu yarışda özlərini bir daha sınadılar. Bu da dünya çempionatında daha yaxşı nəticə qazanmaq üçün zəmin yaratdı. Ümumilikdə, komandamızın çıxışını yaxşı qiymətləndirirəm.
- Aydın Süleymanlı turnirin əvvəlindən inamla mübarizə aparırdı. Onun son üç turda liderliyə yüksəlməsi və onu əldən verməməsi şahmatçımızın yarışa çox yaxşı hazırlaşdığını sübut edir. Yetirmənizin dünya çempionu olacağına inanırdınızmı?
- Bu qrupda dünyada çox güclü rəqabət var idi. Hindistanda 14 yaşlılar arasında güclü potensiala malik şahmatçılar yetişib və onlar öz oyunları ilə bunu nümayiş etdirdilər. Hindistanlı şahmatçılar bu yarışda da sürpriz nəticələrlə diqqəti cəlb etdilər. Hətta əmsalı aşağı olan şahmatçılar belə çox gözəl oyun sərgilədilər. Turnirin 8-ci turunda az tanınmış, əmsalı 1830 olan Hindistan təmsilçisi vahid lider idi. Şahmatçımız həlledici turda onu qara fiqurlarla məğlub edərək daha güclü olduğunu sübut etdi. Sona qədər liderliyi əldə saxlamaq Aydın üçün həm psixoloji, həm fiziki baxımdan çox çətin idi. Çempion olacağı təqdirdə Azərbaycanın dövlət himni səsləndiriləcəkdi və bu, qürurvericidir. O, bunu bacardı və dünya çempionu oldu. Aydın yarışa mükəmməl hazırlaşmışdı və biz onun dünya çempionu olacağına inanırdıq.
- Siz Aydın Süleymanlının həm də şəxsi məşqçisisiniz. Onun şahmatda ilk addımlarını necə xatırlayırsınız? Sizcə yetirməniz dünyanın ən güclü şahmatçısı adını qazana bilərmi?
- Aydın Süleymanlı ilə əvvəl məşqçi Xalid Atababayev məşğul olub. Mən 2015-ci ildən onunla mən məşğul oluram. Aydın 5 yaşında olarkən şahmatda ilk addımlarını atıb. Onun ilk ən böyük nailiyyəti 2013-cü ildə Monteneqronun Budva şəhərində keçirilmiş qitə birinciliyində 8 yaşlı şahmatçılar arasında Avropa çempionluğudur. O, həmin ilin dekabrında Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Əl-Əyn şəhərində keçirilmiş şahmat üzrə dünya çempionatında eyni yaş kateqoriyasında üçüncü yeri tutub. 2014-cü ilin noyabrında şahmatın blits və rapid növləri üzrə keçirilmiş Avropa çempionatında bütün rəqiblərini üstələyərək həm blits, həm də rapiddə 10 yaşlı oğlanlar arasında birinci olub. Aydın 2015-ci, 2016-cı illərdə də mükafatçılar sırasında yer almağa çox yaxın idi. O, 2017-ci ildə Rumıniyanın Mamaya şəhərində təşkil olunmuş Avropa çempionatında 9 oyundan 7 xal yarım yığmaqla 12 yaşlı oğlanlar arasında Avropa çempionu adına layiq görülüb. Bu il beynəlxalq usta normasını yerinə yetirib. Bu qədər sabit çıxış nümayiş etdirməsi onun yüksək perspektivindən xəbər verir. Aydın Süleymanlı güclü potensiala malik idmançıdır.
- Bu gün Hindistanda 20 yaşlılar arasında dünya çempionatı start götürüb. Həmin yarışda çıxış edən Məhəmməd Muradlının şanslarını necə dəyərləndirirsiniz?
- Gənc şahmatçımız Məhəmməd Muradlı 12 yaşlılar arasında dünya çempionu, bir sıra digər nüfuzlu yarışların qalib və mükafatçısıdır. Kişilər arasında hazırkı Azərbaycan çempionudur. İnanıram ki, ölkəmizi bu yarışlarda layiqincə təmsil edəcək.
- Qarşıda yeniyetmə və gənc şahmatçılarımızın iştirak edəcəyi yarışlar barədə məlumat verərdiniz.
- Oktyabrın 28-dən noyabrın 6-dək 16 yaşadək idmançılar arasında Ümumdünya Şahmat Olimpiadası keçiriləcək. Komandamızın üzvləri Məhəmməd Muradlı, Aydın Süleymanlı, Əhməd Əhmədzadə, Vüqar Manafov və Gövhər Beydullayeva bu yarışda mübarizə aparacaqlar. Gənc şahmatçılarımız klublararası Avropa çempionatında da iştirak edəcəklər. Komandamızı bu çempionatda "Vüqar Həşimov” klubu təmsil edəcək. Gənc şahmatçıların da həmin yarışda iştirakına imkan yaratdıqlarına görə baş məşqçi kimi, həmin klubun rəhbərliyinə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. "Vüqar Həşimov” komandasında birinci taxtada üçqat Avropa çempionu Rauf Məmmədov da mübarizə aparacaq. R.Məmmədovla eyni komandada medallar uğrunda mübarizə aparmaq gənc şahmatçılar üçün böyük stimuldur. İnanıram ki, gənc qrossmeysterlərimiz gələcək yarışlarda da etimadı doğruldub yüksək nəticələrə imza atacaqlar.
